Szanowni Eksperci,
w jednym z opowiadań Marka Hłaski spotkałem się z powiedzeniem krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić. Skąd się ono wzięło?

Dzień dobry,

nurtuje mnie kwestia pisowni zaimków osobowych i dzierżawczych. Czy zawsze należy pisać je wielką literą, gdy zwracamy się do adresata listu/e-maila? Wydaje mi się, że gdy zwracamy się na przykład do osoby, która wyrządziła nam krzywdę, to nie jesteśmy zobowiązani do zachowania formy grzecznościowej. Napisałabym zatem „Życzę ci, kanalio, by spotkała cię podobna przykrość”, ale nie jestem pewna swojej racji.

Serdecznie pozdrawiam!

Szanowni Państwo,

na wstępie chciałbym wyrazić uznanie dla pracy, którą wykonuje Poradnia. Szczególnym szacunkiem darzę pana Adam Wolańskiego za wiedzę i kompetencje. Żeby nie przedłużać, przejdę do pytań. Skąd się wzięło powiedzenie, że krowa weszła w szkodę? Wiem, czym jest rzeczona szkoda, ale dlaczego nasi przodkowie tak mówili? A drugie pytanie jest takie: czy oczy mogą być czarne? Nieraz się spotykam z opisem, że ktoś ma czarne oczy, ale choć żyję już dosyć długo, nigdy u nikogo nie widziałem takiego koloru oczów. Podobne zresztą jak z nie wiadomości dlaczego mówi się o rasie czarnej. Przecież ludzie tej rasy mają brązowy kolor skóry. Z najlepszymi życzeniami w nowym roku, Mirek

Co dokładnie oznaczają popularne w gwarze Polaków z Grodzieńszczyzny słowa charchara i czamra i jaka jest ich etymologia? Wiem tylko, że tamtejsi Polacy używali czasem tych określeń w odniesieniu do mało urodziwych lub nie darzonych sympatią kobiet.

Szanowni Państwo!
Słyszałam wielokrotnie na dworcach kolejowych informacje o tym, że „pociąg doznał opóźnienia”. Wydawało mi się, że czasownik doznać odnosi się raczej do ludzi (np. doznać uszczerbku na zdrowiu) i tu jest błędnie używany, ale ostatnio również w internetowym rozkładzie jazdy pociągów natknęłam się na zdanie: „Pociągi pasażerskie mogą doznawać opóźnień (…)”. Czy takie użycie czasownika doznać jest poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam!
Joanna Chodorowska

Dzień dobry Państwu!
Pytanie o treści nieszczególnie wyszukanej, jednak spowodowało konflikt między mną a moim rozmówcą. Czy słowo ladacznica ma coś wspólnego ze słowem ladaco? Moim zdaniem tak – kobiety określanej takim mianem raczej nie darzy się estymą, a ladaco oznaczało ‘byle jaki, marny’ lub, o osobie właśnie, ‘człowiek lichy, bezwartościowy’. Czy słusznie doszukuję się pokrewieństwa tych dwu słów?

Łączę wyrazy szacunku, przepraszając za banalność swojego pytania.
AK

Proszę o podanie poprawnej pisowni pozdrowienia myśliwych i leśników Darzbór! Obok formy, której użyłem za Wielkim słownikiem ortograficznym języka polskiego pod red. A. Markowskiego i Słownikiem poprawnej polszczyzny W. Doroszewskiego, można spotkać – częściej – pisownię: Darz Bór i Darz bór.

Było już w Poradni o tym, że słowa ciebie czy tobie, które z kurtuazji piszemy od dużej litery w liście, w innej sytuacji, kiedy występują w dialogach powieści – piszemy od małej. A jak potraktować te wyrazy w tekście, np. wiersza czy piosenki, który w całości ma formę wypowiedzi adresowanej do kogoś, ale który najczęściej nie jest rzeczywistym wyznaniem, tylko właśnie takim sobie użytkowym tekstem?

Szanowni Państwo,
czy istnieją zasady pisowni nazw idei, koncepcji (nie są to nazwy żadnych dokumentów)? Np. (hipotetycznie) czy należy pisać koncepcja Zielonego Przedmieścia, czy koncepcja zielonego przedmieścia? Jeśli należy to zapisywać małą literą, to co w przypadku użycia w mianowniku: koncepcja zielone przedmieście?.

Ostatnio natknąłem się na słowo notabene, lecz nie do końca rozumiem, kiedy można je zastosować. Różne źródła mają różne definicje tego słowa i sam już nie wiem jak to faktycznie jest.

Pozdrawiam!